پرسش : حضرت زينب بعد از حادثه كربلا چه قدر عمر كرد و چه كارهايي انجام داد؟

پاسخ :

در خصوص تاريخ درگذشت حضرت زينب (س) اختلاف نظر است . برخي تاريخ وفات وي را سال 63 هجري قمري دانسته‌اند(1) و بعضي ديگر 65 هجري قمري (2) . ولي مشهور آن است كه وي در سال 62 هجري قمري درگذشته است بر اين اساس حضرت بعد از حادثه عاشورا تنها يك سال و اندي زنده بود.(3)

حضرت زينب (س) بعد از حادثه عاشورا به پاسداري از قيام امام حسين(ع) پرداخته و سرپرستي اهل بيت را بر عهده گرفت. بي‌ترديد اگر خطبه هاي آتشين و آموزند? حضرت نبود، يزيد و يزيديان ، نهضت عاشورا را تحريف و خون شهدا را پايمال مي‌كردند.

حضرت زينب (س) در كوفه خطبه خواند تا مردم را از خواب غفلت بيدار كند و افكار عمومي را متحول نمايد . خطبه حضرت در كوفه به گونه اي مؤثر بود كه زمينه‌هاي قيام توابين را فراهم كرد و نگرش مردم كوفه را نسبت به قيام امام و اهداف حضرت تغيير داد. افزون بر آن، آنان را از رفتارشان نسبت به اهل بيت پشيمان كرد.

حضرت زينب (س) در شام با خطبه خواندن و اتخاذ سياست‌هاي منطقي، افكار عمومي حاكم بر شام را نيز تغيير داد. هر كلمه خطب? او همانند رعد و برق بر كاخ يزيد فرود مي‌آمد. بعد از خطبه خواندن امام سجاد(ع) و حضرت زينب ، چنان مردم تحت تأثير قرار گرفتند، كه يزيد مجبور شد اهل بيت امام حسين(ع) را به مدينه بفرستد و از كار خود اعلام نارضايتي كند.

اهل بيت(ع) در شام به معرفي امام حسين و اهداف قيام او پرداخته و از مظلوميت ايشان سخن گفته و جنايات يزيد و يزيديان را معرفي كردند.

زينب (س) بعد از برگشت به مدينه نيز به پاسداري از قيام امام حسين(ع) پرداخته و ظلم و ستم يزيد را بيان نمود. فعاليت هاي حضرت در قالب روضه خواني، عزاداري و … ظهور نمود.

وجود بانوي بانوان، زينب در مدينه كافي بود كه آتش حزن بر شهيدان را شعله‌ور كند و مردم را بر ضد ستمكاران بشوراند. كار به جايي رسيد كه نزديك شد شورش بر ضد بني‌اميه صورت گيرد. فرماندار مدينه به يزيد گزارش داد: ” بودن زينب ميان اهل مدينه، احساسات را بر مي انگيزاند. او زني است فصيح، خردمند و دانا. او و كساني كه با وي هستند، تصميم گرفته‌اند براي خون خواهي قيام كنند.” يزيد دستور داد باقي مانده اهل بيت را به شهرها و نقاط مختلف تبعيد كرده و پراكنده سازند. فرماندار از حضرت زينب (س) خواست از مدينه بيرون رود و هر جاي كه مي‌خواهد اقامت كند.(4)

فعاليت هاي حضرت زينب (س) بعد از حادث? عاشورا در حفظ و پاسداري از قيام امام ارزنده و چشمگير بود، تا آنجا كه شاعران گفته اند:

سرّ ني در نينوا مي ماند اگر زينب نبود

كربلا در كربلا مي‌ماند اگر زينب نبود

چهره سرخ حقيقت بعد از طوفان رنگ

پشت ابري از ريا مي‌ماند اگر زينب نبود

چشم فرياد مظلوميت لب تشنگان

در كوير تفته جا مي‌ماند اگر زينب نبود

در عبور از بستر تاريخ، سيل انقلاب

پشت كوه فتنه‌ها مي‌ماند اگر زينب نبود.(5)

پي نوشت:

1 - دايره المعارف تشيع ، ج 8 ، ص 603.

2 - جواد محدثي، فرهنگ عاشورا، ص 216 - 217.

3 - جعفر شهيدي ، زندگاني فاطمه، ص 261 - 262.

4 - عائشه بنت الشاطي، بانوي كربلا حضرت زينب (ع)، ترجمه رضا صور، ص 157.

5 - جواد محدثي، فرهنگ عاشورا، ص 217.